رومیان در گذشته هیچ فرصتی را برای بهرهمندی و لذت از فواید ارایهشده توسط طبیعت در این بخش از دنیا از دست نمیدادند. رهبران قدرتمند رومنها، صربستان را به عنوان مقصدی برای ساخت تعداد زیادی اسپا انتخاب کردند، آنهم به خاطر موقعیت جغرافیایی و وجود تعداد بسیاری چشمههای آبگرم که در این سرزمین موجود بود. با این وجود اسپا تنها چیزی نبود که رومیان در آنجا بنا کردند. رومنها در این کشور انواع قصرها، شهرها، پادگانهای نظامی و جادهها را نیز ساختند.
امروز در صربستان بزرگراههای مدرنی وجود دارد که همان جادههای قدیمی رومی را دنبال میکنند و مسافران در خلال سفر از این بخش صربستان میتوانند آثار به جامانده از تمدن روم را نیز مشاهده کنند. من اغلب این مسیرها را دنبال میکنم تا بتوانم اسپاهای یادشده را ببینم و در یکی از همین سفرها بود که به Jubilee of Milan's Edict برخورد کردم که نقطه آغازین این مقاله است. از دیگر مکانهایی که در صربستان وجود دارد میتوان به Lipljan، Bela Palanka، Gamzigrad Spa، Kladoro و Viminacium را نام برد.
سفر در امتداد دانوب ما را به بلگراد رساند، پایتخت صربستان، که نام رومی آن Singidunum بود جایی که دانوب به رودخانه ساوا میپیوندد. حرکت همسو با رودخانه ساوا در شمال غرب صربستان، Sremska Mitrovica را که روزگاری پایتخت امپراطوری روم بود با نام اصلی Sirmium، در مسیر قرار میدهد.
در بازدید از بناهای رومی خواهد دید تعداد زیادی از قصرها دارای اسپاهایی با طراحی عالی هستند همراه با سالنهای رقص همانند آن چیزی که در Gamzigrad-Romuliana وجود دارد جایی که موازییک دیونیزوس، خداوند شراب، بنا شده است. تمام عناصر حمامهای بخار از اجزای طبیعی و با دنبال کردن قوانین یک اسپای خوب پیروی میکنند. قوانین مطابق با طراحی داخلی که آرامش تمام حسها را طلب میکند.
بر پایه اطلاعاتی که از ویرانههای ساختمانهای رومی باقیمانده، آبگرم معدنی در استخرها مورد استفاده قرار گرفته و حمامهای بخار با درجه حرارت متفاوت نیز با هدف بازیابی، سلامت و ارامش بنا میشدهاند.
بدون شک اشراف زادگان روسی این قصرها را برای استراحت و آرامش شخصی خودشان و نیز کمک به سربازانشان برای بازیابی جسمی و روحی پس از جنگ به کار میگرفتند. باتوجه به تعداد تجهیزات موجود در این اسپاها، میتوان حدس زد که آنها زمان زیادی را برای لذت بردن از فواید منابع طبیعی صرف میکردند. سلامت جسمانی اهمیت بسیاری نزد رومیهای باستانی داشت چراکه به آنها قدرت فتح سرزمینهای بسیار را میداد.
رودخانه دانوب توسط رومیان به خاطر طبیعت زیبا و وحشیاش مورد تحسین قرار داشت اما مهم ترین بخش آن، تنگهای آن با نام Djerdap بود جایی که رودخانه از عرض 6 کیلومتری به عرض 700 تا 800 متری میرسد به حساب میآید. امپراطوری روم به اهمیت نظامی و اقتصادی Djerdap پی برده بود به همین جهت جادهای را به دانوب ساخت. رودخانه بهعنوان مانعی بر سر تهاجم اقوام بربر به حساب میآمد. در مناطقی که کوه شیبی عمودی تا آب پیدا میکرد، جاده از سنگ و چارچوبهای چوبی ساخته شده بود. در کنار پادگانهای نظامی، مکان هایی با تعداد زیادی چشمههای آبگرم عالی بنا شده و رومیان قصرهای بسیار گرانقیمتی را با تمام ملزومات برای رفاه خود و مردمشان ساخته بودند.