قدمت ماساژ را می‌توان به قدمت زندگی انسان دانست زیرا انسان‌ها از بدو خلقت متوجه تاثیر نوازش و لمس شده و از آن بهره می‌بردند و امروزه نیز از همان اصول نوازش و لمس به شکل تخصصی و حرفه‌ای در قالب ماساژ استفاده می‌شود. در برخی مقاله‌ها، مهد و خاستگاه ماساژ را کشورهای شرق آسیا نظیر چین و هند معرفی کرده‌اند و برخی مقالات، کشورهای غربی و روسیه را مهد پیدایش ماساژ می‌دانند. البته گروهی نیز معتقدند که ماساژ خاستگاه مشخصی ندارد و انسان‌ها در هر منطقه از زمین و با هر قوم و نژاد با نوازش و ماساژ آشنا بوده و از آن استفاده می‌کردند.

 

قدمت ماساژ, ماساژ, خاستگاه ماساژ, پیدایش ماساژ, سبک‌های ماساژ غربی, آسیب‌شناسی, ارگونومی, سبک‌های ماساژ شرقی, حالت‌های ارگونومی, مدیتیشن, مرکز اسپا, بدن انرژیکی

 

جدا از این‌که ماساژ در کدام کشور یا در چه قسمتی از زمین متولد شده باشد نمی‌توان این مطلب را نادیده گرفت که استفاده از ماساژ در کشورهای شرقی قدمت بیشتری دارد اما برای نخستین بار توسط کشورهای غربی نظیر روسیه و سوئد به صورت علمی و آکادمیک به دنیا معرفی شد و حال اگر بخواهیم (و بتوانیم) ماساژ را به دو دسته شرقی و غربی تقسیم کنیم در می‌یابیم که هر دو دسته در عین شباهت‌های تکنیکی که ممکن است با یکدیگر داشته باشند از نظر جوهر و درون مایه با یکدیگر اختلافاتی دارند که در این مقاله به برخی از این تفاوت‌ها اشاره می‌شود اما لازم است اشاره شود که این تفاوت‌ها به صورت کلی نبوده و قطعا مواردی وجود دارند که در این دسته‌بندی جای نمی‌گیرند.

در حالت کلی می‌توان این‌طور بیان کرد که اغلب (لزوما نه همه) سبک‌های ماساژ غربی مانند سبک‌های روسی، سوئدی، فنلاندی و... بر پایه علوم جدید و طب رایج پزشکی تعریف شده‌اند و در نتیجه از علومی مانند آناتومی، فیزیولوژی، آسیب‌شناسی، حرکت‌شناسی، ارگونومی و... بهره می‌برند در حالی‌که اغلب (لزوما نه همه) سبک‌های ماساژ شرقی بر مبنای علوم پزشکی سنتی و طب مکمل تعریف شده و نسبت به ماساژ غربی از علوم پزشکی روز کمتر بهره می‌برند. در اغلب سبک‌های ماساژ غربی، برای دستیابی به بهترین نتیجه از ابزار‌های مختلف و متنوع به‌طور وسیع استفاده می‌شود اما در اغلب سبک‌های ماساژ شرقی یا از ابزار استفاده نمی‌گردد و یا به صورت محدود و در برخی مواقع خاص استفاده می‌شود. همچنین در ماساژ‌های غربی برای انجام ماساژ و به منظور سهولت کار، افزایش راندمان، جلوگیری از آسیب‌دیدگی ماسور و... از تخت و صندلی مخصوص ماساژ استفاده می‌شود اما در ماساژ‌های شرقی، ماساژ ترجیحا باید روی زمین انجام شود. در ماساژ غربی بدن مراجعه‌کننده بر روی تخت یا صندلی قرار داشته و با کف زمین فاصله دارد در حالی‌که در ماساژ شرقی، بدن مراجعه‌کننده باید کاملا بر روی زمین قرار گیرد و در موارد خاص حداکثر می‌تواند فقط ۳۰ سانتیمتر از سطح زمین فاصله داشته باشد که دلیل آن را می‌توان در تفکر مکاتب شرقی جست‌وجو کرد زیرا برخی مکاتب شرقی بیان می‌دارند که در هنگام اتصال بدن فرد با زمین، انتقال انرژی‌های منفی به زمین و جذب انرژی‌های مثبت به شدت افزایش می‌یابد پس بهتر است بدن انرژیکی (بدن دوم از بدن‌های هفتگانه انسان) و چاکراهای آن به ویژه چاکرای ریشه (مقعدی) برای ارتباط بهتر با انرژی‌های زمین، بیشتر از ۳۰ سانتیمتر (در برخی مکاتب ۴۰ سانتیمتر) فاصله نداشته باشد، در نتیجه اغلب ماساژ‌های شرقی بر روی زمین و بدون استفاده از تخت و صندلی انجام می‌شود که این امر به علت عدم رعایت حالت‌های ارگونومی می‌تواند در درازمدت به ماسور آسیب‌زده و وی را دچار مشکلات اسکلتی نماید.

همچنین در ماساژهای غربی می‌توان در هر ارتفاعی از سطح زمین اقدام به انجام ماساژ نمود مثلا می‌توان در بالاترین طبقه یک آسمان‌خراش، اقدام به انجام ماساژ کرد اما در ماساژ‌های شرقی بهتر است در طبقه همکف (کاملاً هم سطح با زمین) ماساژ انجام شود که این امر نیز مربوط به همان دیدگاه مکاتب شرقی در تبادل انرژی بین بدن مراجعه‌کننده و زمین می‌شود.

در سبک‌های ماساژ غربی، تاثیر ماساژ به صورن عینی، ملموس و کمی است که در آن جریان و حرکت تاثیر ماساژ و جنبه‌های مثبت آن از بدن به ذهن، روان و روح منتقل می‌شود اما در سبک‌های ماساژ‌های شرقی، تاثیر ماساژ به‌صورت غیر عینی و کیفی است و تاثیر ماساژ از روح، روان و ذهن بر جسم تاثیر می‌گذارد.

در سبک‌های اصیل ماساژ شرقی به مواردی مانند تعالی روحی، آرامش، اخلاق، مدیتیشن، پاکسازی ذهن در ماسور و همچنین رعایت اصول پاکسازی معنوی محیط در اسپا و تاثیر آن بر مراجعه‌کننده اهمیت زیادی داده می‌شود که این موارد در سبک‌های ماساژ غربی در حد اصول «برخورد حرفه‌ای» و رعایت «بهداشت اخلاقی» خلاصه شده است.

سبک‌های ماساژ غربی با تکیه بر علوم جدید، پزشکی رایج، ابزارهای متنوع، تاثیر هدفمند شهودی و علمی بر اعضاء مختلف بدن و... به هدف خود دست می‌یابند در حالی‌که اغلب سبک‌های ماساژ شرقی با تکیه بر پزشکی سنتی، طب‌های مکمل، استفاده از برخی علوم فلسفی، چاکراها، بدن انرژیکی و بدون کمک از ابزار (یا حداقل استفاده از ابزار) به هدف خود می‌رسند که هر دو سبک طرفداران و منتقدان زیادی دارند و صرف نظر از اختلاف آن‌ها در مکتب، ابزار، مدیا و... ، هر فرد با توجه به هدفی که برای دریافت ماساژ برای خود تعریف کرده است می‌تواند سبک مطلوب خود را شناسایی و از آن استفاده نماید. انتخاب هر کدام از این دو سبک به معنای وجود ضعف یا کاستی در سبک دیگر نیست و برای راه‌اندازی یک مرکز اسپا بهتر است هر دو نوع سبک به مراجعه‌کننده ارایه شود تا هر شخص با توجه به نیازهای جسمی و روحی خود سبک مورد نیاز خود را انتخاب نماید و از محاسن آن بهرمند شود.