بسیار پیش از آنکه کاغذ اختراع شود، چینیها نام خود را در تاریخ با تراشههای نازک بامبو ثبت کرده بودند. در حقیقت، این ماده اولیه به روشهای مختلفی مورد استفاده قرار میگرفت، از ابزار موسیقی تا وسیله دکوری، اثر هنری و حتی ابزار کشاورزی. زمان زیادی از همنشینی بامبو با زندگی روزمره نگذشته بود که جنبههای خلاقانه و معنوی دیگری آن را به ابزاری برای درمان و رسومات آیینی تبدیل کرد.
بامبو در آیینها و فستیوالهای ژاپنی، اندونزیایی و چینی به عنوان سمبل انرژی، رونق، طول عمر، زایش و حاصلخیزی در زندگی، پیوندی ناگسستنی پیدا کرد. در چین ساقههای بامبو همچنین سمبلی برای جوانی ابدی، قدرت، شکوفایی و صلح بودند. چیزی که بهمثابه تکنیک جدید (ماساژ بامبو) در نظر گرفته میشود، ریشههایی باستانی و قائدتا پیوندی عمیقتر از یک حرکت درمانی ساده دارد. امروز، ماساژ بامبو بهعنوان Bamboo Fusion، Tian di Bamboo Massage یا سادهتر بهعنوان خدمات فوقالعاده و ابزاری تازه در این جهت شناخته میشود اما میتوان بامبو را بسیار بیشتر از یک جریان یا ضمایم تازه دید.
ماساژ بامبو تکنیکی است که در آن از الیاف یا چوب بامبو در طول و ضخامتهای مختلف برای بافتهای عمیق استفاده میشود. (نام ژاپنی بامبو take، نام چینی آن chu است و چوبهای (استیکهای) cho نام خود را از همین جا گرفتهاند). برخی از ماساژورها عناصر شیاتسو، طب سنتی چینی (جایی که لیوانهای بامبو یا انتهای ساقهها به روشهای خاص مورد استفاده قرار میگیرند)، ماساژ تایلندی، تخلیه لنفاوی و حتی ایورودا را به تکنیکها وارد میکنند و در برخی مواقع استیکهای گرمشده و یا روغنهای پایه را نیز به ماساژ میافزایند. خود ماساژ باعث بهبود گردش خون، ادراک حسی عصبی و تخلیه لنفاوی میشود و حسی عمیق از آرامش و سلامتی را ایجاد میکند. مزیت افزوده دیگری که برای ماساژور دارد این است که بهکارگیری استیکهای بامبو به کاهش استرس، فشار و کشیدگی دستان و انگشتان کمک میکند، همزمان عمیقتر شدن نفوذ حرکات را نیز سبب میشود.
ساختار و مزیتهای بامبو
اگرچه بامبو حداکثر در مدت 7 سال به بلوغ میرسد اما اغلب بامبوها تنها یکبار در 60 تا 120 سالگی گل میدهند که سری بزرگ بسیار شبیه به نیشکر هستند. پس از گل دادن، تمام گیاهان بامبوی همگونه میمیرند که این اتفاق در سرتاسر جهان در یک زمان اتفاق میافتد. در مجموع در حدود 1200 گونه از بامبو وجود دارد که همگی آنها خویشاوند نیشکر و ذرت هستند. در حقیقت بامبو گیاهی غولآساست: ساقه بامبو حتی پس از برش نیز آسیبی به سیستم ریشه برای رشد سریع و مجدد نمیزند این موضوع بامبو را به منبعی بسیار تجدیدپذیر تبدیل کرده است. در شرایط مناسب این گیاه میتواند روزی یک فوت رشد کند.
علاوه بر پایداری، بامبو به خاطر حالت ارتجاعی و نرمیاش نیز معروف است. ترکیب منحصربهفرد از قدرت و انعطاف، بامبو را دارای کاربردهای بسیار کرده است. چیزی که این گیاه را سخت و سفت، همزمان سبک و منعطف کرده، دیواره سلولی بیرونی آن است که با سیلیکا پوشیده شده و ماتریکسی کریستالی را پدید آورده است، چیزی که بیشتر شبیه یک کریستال کوارتز یا بافتهای همبند خود ماست. برخی از ماساژورها معتقدند که رهایی از تنش یا چسبندگی پردههای بافتی که به وسیله این ماتریکسها انجام میشود ،میتواند به بازیابی و تعادلبخشی به میدان الکترومغناطیسی بدن کمک کند.
میخواهیم نگاهی نزدیکتر به بدن انسان و ساختار بامبو بیاندازیم. ماتریکسهای کریستالی شکل دو ویژگی بسیار خاص دارند: pyroelectricity (ایجاد قطب الکتریکی در بلورها به وسیله حرارت یا آذربرق) و Piezoelectricity (ایجاد قطب الکتریکی در بلورها به وسیله فشارها و یا کششهای مکانیکی یا برق فشاری). برق فشاری با فشار فعال میشود و آذربرق با گرما. در سطح فیزیولوژیکی، این دو خصلت دارای برخی ویژگیهای درمانی هستند که در ماساژ بامبو به چشم میخورد.
برق فشاری توانایی برخی مواد (به طور ویژه کریستالها) برای ایجاد پتانسیل الکتریکی در واکنش به فشار مکانیکی در شبکه کریستالی است. خود واژه از کلمه یونانی Piezein به معنای جمعشدگی یا فشار میآید. در بحث ماساژ، فشار در طول پردههای بافتی، که شبیه به ماتریکس بافت هستند، تاثیر مشابهی را ایجاد میکنند.
Pyroelectricity یا آذربرق توانایی مواد برای ایجاد پتانسیل الکتریکی در برابر محرکهایی همچون سرما یا گرماست. این نام از کشور یونان و از واژه pyr به معنای آتش گرفته شده است. به عنوان نتیجه تغییرات در درجه حرارت، بارهای مثبت و منفی به سمت انتها یا قطبهای مثبت مواد حرکت میکنند (مواد پلاریزه میشوند)، و پس از آن یک پتانسیل الکتریکی را ایجاد میکنند. تغییرات بسیار کوچک در حرارت میتواند پتانسیل الکتریکی را به خاطر ویژگی آذربرق مواد به وجود آورد. بنابراین گرما دادن به چوب بامبو و اضافه کردن فشار بر روی آن میتواند این اثر را ایجاد کند. این اثر آذربرقی هم در استخوان و هم در تاندون دیده میشود.
تمام مواد اولیه آذربرقی در واقع دارای ویژگی ایجاد برق فشاری نیز هستند، دو ویژگی که بسیار به هم وابسته هستند. این دو ویژگی میتوانند به سادگی و با فشار چوب بامبو به عمق بافت نفوذ کنند. مهارت دست در ماساژ، به سادگی درجه انرژی را بالا میبرد و نیز میزان سیالیت در سیستمهای ارگانیک که وجود دارد اما روند آن کند است را نیز بهبود میبخشد.
تحریک بافت به وسیله چوب بامبو این حالت تنبلی را با از بین بردن گرمایی که باعث انباشت سموم و گردش خون و انرژی ضعیف میشود، از میان برمیدارد دقیقا مشابه اتفاقی که بعد از ماساژ بافت عمیق، فعالسازی نقاط محرک یا انواع تکنیکهای فشاری در بدن رخ میدهد. برخی از کسانی که ماساژ بامبو را دریافت کردند گفتهاند که در تمام بدنشان حس مورمور و گرم شدن داشتند.
بامبو فیوژن
یکی از نخستین کسانی که تکنیکهای ماساژ بامبو را برای مردم کشورهای امریکای شمالی بهبود و گسترش داد، N. Cecilia ماساژور دارای مدرک تای ماساژ بود. این ماساژور اهل کشور فرانسه زمانی به این روش روی آورد که بسیاری از مشتریانش تقاضای فشار عمیقتر بر روی عضله ذوزنقهای بالایی را میکردند. «من از یک چوب بامبوی بلند برای حفظ تعادلم هنگامی که بر پشت مشتریانم در حین تایماساژ راه میرفتم استفاده میکردم.» وی ادامه میدهد: «هنگامی که بر روی آقایان در حالت نشسته کار میکردم، چشمم به چوبهای بامبو افتاد. ایدهای به ذهنم رسید که از این چوبها برای ضربه زدنهای ریتمیک بر روی ذوزنقهای بالا استفاده کنم. پس من حدود 6 فیت از او فاصله گرفتم با چوبهای بلند ضربههایی به شانههایش زدم و او به من گفت که احساس بهتری دارد.»
از این پس بود که Cecilia ارتقا و بهبود روشهای جدید برای ترکیب استیکهای بامبو با ماساژهایش را آغاز کرد. او از استیکهایی با اندازه و ساختهای متفاوت استفاده میکرد و روشی خلق کرد که آن را ماساژ ترکیبی بامبو Bamboo-Fusion نام گذاشت. تنها زمان کوتاهی پس از این بود که سایر درمانگرها نیز شروع به پرسیدن سوالاتی درخصوص چگونگی تلفیق استیکهای بامبو با سایر روشهای ماساژ او را کردند. Cecilia سپس روشهای متداول ماساژ خود را با استفاده از بامبو و خیزران در اندازهها و شکلهای مختلف پی گرفت. این روشها اکنون ثبت شدهاند و Cecilia با تایید ایالت فلوریدا، آنها را به سایرین آموزش میدهد.
او میگوید: در هنگام انجام ماساژهای سنتی، در شست و مچ دست احساس درد کردم آن هم تنها دو ماه پس از اینکه کار خود را آغاز کرده بودم. تکنیک بامبو فیوژن به شما کمک میکند تا به سادگی فشار را تنظیم کنید و ماساژ بافت عمیق را به سادگی انجام دهید. من به خوبی میتوانم از بامبو استفاده کنم و قادرم به سادگی مکان تنش عضله را بیابم و نقاط حساس را درمان کنم. بهکارگیری بامبو دیگر مانند بهکارگیری انگشتانم شده است. بهکارگیری این ماده اولیه حسی بسیار لوکس دارد و هم شما و هم مشتری احساس احیا شدن و تجدید انرژی خواهید داشت البته توام با آرامش. از لحاظ زیبایی شناختی نیز میتوانم بگویم که پوست انعطافپذیرتر میشود.»
Cicilia از استیک بامبوی 12 اینچی برای ورز و مشت و مال دادن عضلات استفاده میکند. تکنیک ضربدری مورد استفاده او، پردههای بافتی را از تمام جهتها میکشد. او همچنین از دو استیک کوتاه بامبو که به اندازه دستانش هستند استفاده میکند تا بهطور خاص بر روی جاهایی مانند زیر استخوان کتف کار کند. تکنیک او شامل استفاده از روغن یا کرم در هنگام ماساژ تمام بدن بر روی تخت میشود. او چوبهای بامبو را در پارچهای نرم گرم میکند سپس آن را بر روی بدن مشتریان میگذارد. «گرم و تمیز کردن بامبو بسیار راحت است برخلاف سنگ داغ، چرا که نیاز به آب یا اجاق گرم کن ندارد. با ابزار گرمکن من، بامبو گرم میماند و مشتری عاشق آن میشود بهویژه در هوای سرد.»
چیزی که تکنیک Cicilia را متمایز میکند این است که چوبهای بامبوی او سفارشی تهیه میشوند، تولید شده از بامبو و نی پیچیده که هم اقتصادیاند و هم از منابع پایدار تهیه شدهاند. وی میگوید: «چوبهای کوچکی که آنها را به دو نیم تقسیم میکنم را از نی پیچیده تهیه میکنم چراکه سفت و جامدند. آنها همچنین به سادگی درون کف دست من جای میگیرند که باعث میشود تا بتوانم فشار عمیقتری را ایجاد کنم. برای چوبهای بزرگتر، از بامبو استفاده میکنم که ابزاری عالی برای داشتن ضربات بلند آرامبخش است.»
ماساژ بامبو و پنج عنصر
روش دیگری به نام ماساژ Tian Di Bamboo به وسیله Ernesto Ortiz ابداع شده که در انستیو Upledger تحصیل کرده و در حال حاضر کارگروههایی را در سرتاسر جهان برگزار میکند. Ortiz اصولی را از طب سنتی چینی (TCM) به ویژه فلسفه پنج عنصر که در آن پنج عنصر چوب، آتش، زمین، فلز و آب برای بهکارگیری در تکنیکهای ماساژ استفاده میشود، اعمال میکند.
در ماساژ از بامبوهایی که در اندازههای مختلف بریده شدهاند و استیکهای بامبو (که در این تکنیک cho نامیده میشوند) به عنوان دستان، بازو و ساعد اضافی ماساژور استفاده میشود و او را قادر میسازد تا عمیقتر و موثرتر کار کند.
پنج عنصر در واقع برای توضیح ارتباط ما با پدیدههای بیرونی و درونی و فرآیند طبیعی زندگی به کار گرفته میشوند. Ortiz میگوید درک این چرخهها و اینکه چه نقشی در زندگی و جسم ما بازی میکنند میتواند ارتباط انسان با خود و دنیای پیرامونش را نزدیکتر کند و کمک میکند تا بفهمیم طبیعت چه نقشی در زندگی و سلامت ما دارد. تکنیکهای Tian Di Bamboo Massage با هدف درک این پنج عنصر و بهبود نگرش درمانی افراد در ارتباط با شرایط بیرونی و درونی زندگیاش تدوین شدهاند.
علاوه بر این Ortiz اصول اولیه بادکش چینی (حجامت چینی) و استفاده از gua sha، دو درمان دیگر از طب سنتی چینی، را نیز آموزش میدهد. در این حجامت از لیوانهای شیشهای، پلاستیکی یا تولید شده از بامبو بر روی پوست و نقاط فشاری و مکش خون استفاده میشود. هدف، تنظیم یا بازگرداندن جریان انرژی حیات (qi یا chi) درون بدن است.
Ortiz میگوید:« استفاده از بادکش برای نفوذ در بافت تا 4 اینچ است و کمک میکند تا بافتها سموم خود را آزاد کنند. این موضوع به سیستم لنفاوی بدن نیز کمک میکند. این هم قابل ذکر است که در بسیاری از سیاستگذاریهای مربوط به سلامت، از حجامت به خاطر همین نفوذ 4 اینچی پشتیبانی نمی شود.
تاریخ gua sha به 2000 سال قبل بازمیگردد که از ابزارهای گردی که از سنگ، استخوان یا تکههای یشم ساخته میشدند بر روی پوست میگذاشتند تا جریان آزاد chi را تضمین کند. در ماساژ Tian Di Bamboo، تکههای بامبو با تکنیک gua sha درهم آمیخته شده است. (در زبان چینی gua به معنای خراشیدن یا بیرون کشیدن و sha به معنای سموم است.) gua sha در واقع تحریک پوستی و لامسهای در جایی است که فشار بر روی پوست اعمال میشود. فشاری که بهبود چرخه گردش خون و بیرون آمدن سم از بدن را تضمین میکند.
در مجموع مزیتهای ماساژ بامبو را میتوان در مورد زیر خلاصه کرد:
- فعالسازی مجدد و تحریک گردش خون
- تسکین میگرن
- بهبود کیفیت خواب و کمک به کاهش بیخوابی
- کمک به کنترل بیماریهای تنفسی
- کمک به کاهش دردهای آرتریت به خصوص در گردن و شانهها
- بهبود عملکرد سیستم عصبی و عصبی – حسی
- افزایش انعطافپذیری مفصل و عضله
- تحریک عملکرد سلولی برای تغذیه بهتر پوست
- باز کردن و نرم کردن چسبیدگیهای ناهنجار اعضای مختلف بدن
- کمک به خروج اسیدلاکتیک برای کاهش درد