لخته شدن خون (ترومبوز) برای بند آوردن خونریزی، امری حیاتی و ضروری است، اما گاهی اوقات تشکیل غیرطبیعی لخته خونی باعث بروز بیماریهای جدی و خطرناک میشود. زمانی که چنین لختههایی در رگهای نزدیکی عضلات تشکیل میشوند، موضوع بدتر میشود.
تشکیل لخته خون در قسمتهای عمیقتر، میتواند دردناکتر و خطرناکتر باشد. این نوع لخته شدن را ترومبوز ورید عمقی(DVT) مینامند. این لختهها همانند وسایل انسداد جاده در بزرگراه خونی شما عمل میکنند. این موارد میتوانند ترافیکی را در گردش خون شما ایجاد کنند و از جریان خون به قسمتهای دیگر بدن جلوگیری نمایند. موضوع زمانی بدتر میشود کهDVT ها از موقعیت اصلی و ابتدایی خود جدا شوند و به سایر قسمتهای بدن همچون ریه حرکت کنند. در چنین شرایطی لختههای خونی به آمبولی ریوی (PE) تبدیل میشوند.
دلیل مناسب نبودن ماساژ برای افرادی که دچار لخته خون هستند بسیار ساده است. ماساژ با افزایش جریات خون و ایجاد سایش بین عضلات و دیوارچههای عروق، باعث کنده شدن این لختهها و حرکت آنها میشود. پس ماساژ برای این افراد بسیار خطرناک است. حال به علایم و اثرات لخته خون در بدن میپردازیم.
قرمزشدن ناحیه کوچکی از پوست
تغییر رنگ خفیف در پوست ناحیه لخته خون، اغلب یکی از نخستین نشانههای شکلگیری ترومبوز (یا لخته) در سیاهرگ است. دلیل تغییر رنگ پوست بسیار ساده است: مجموعههای متراکم از خون زیر سطح پوست با بزرگتر شدن اندازه نمایانتر میشوند.
تورم در اندام
تورم دردناک ممکن است در محل لخته خون شکل بگیرد، بهویژه اگر لخته در ناحیه قوزک یا ساق پا شکل گرفته باشد. این نواحی دارای تراکمهای بافتی و استخوانی افزایش یافته هستند و شرایط برای بدن بهمنظور از بین بردن طبیعی لخته خون شکل گرفته را دشوارتر میشود. یکی از نشانههای مشخصه تورم مرتبط با لخته خون این است که به درمانهای معمول مانند استفاده از کمپرسهای گرم یا سرد واکنشی نشان نمیدهد. همچنین، تورم ممکن است بدون دلیل مشخصی به ناگاه تشدید شود و یا ممکن است بدون هیچگونه آسیب خارجی به ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته، تشکیل شده باشد.
گرمای بیشتر در ناحیه پوست
لخته شدن خون اغلب موجب تغییر در دما میشود. در لختههای خون پا، دمای پوست در ناحیهای که لخته خون قرار دارد، ممکن است افزایش یابد و هنگام لمس کاملا این تفاوت دما احساس شود. پوست گرم اغلب با نشانههای دیگر ازجمله خارش و حالتی ضرباندار همراه است. همانند دیگر نشانهها، این شرایط نیز به درمانهای خانگی واکنش چندانی نشان نمیدهد و در صورت عدم درمان با گذشت زمان تشدید خواهد شد.
غش کردن یا احساس سرگیجه
غش کردن و احساس سرگیجه ممکن است در صورت ناتوانی بدن برای از بین بردن لخته خون بهطور طبیعی، یا در صورت جدا شدن و حرکت لخته به سمت ریهها رخ دهند. سرگیجه ممکن است بیشتر زمانی که از حالت خوابیده یا نشسته برمیخیزید، شکل بگیرد، و به دلیل ماهیت غیراختصاصی این نشانه، بسیاری از مردم آن را با امکان وجود لخته خون مرتبط نمیدانند. از دست دادن هوشیاری نشانهای جدی محسوب میشود که باید علت دقیق آن توسط پزشک مشخص شود.
افزایش ضربان قلب
با بزرگ شدن اندازه لخته خون، بدن تلاش خود برای از بین بردن آن را بیشتر میکند و سختتر کار کردن اندامهای حیاتی مانند قلب به افزایش ضربان آن منجر میشود. اختلال در عملکرد قلب میتواند نشانهدهنده این باشد که لخته خون پا را ترک کرده و به دیگر بخشهای بدن سفر کرده است. اگر این گونه باشد، فرد احتمالا نشانههای دیگری ازجمله درد تیز و شدید در قفسه سینه که هنگام تنفس عمیق تشدید میشود را نیز تجربه میکند. البته افزایش ضربان دلیلهای زیادی دارد که باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.
خستگی مزمن
هر بیماری، مانند یک لخته خون، سیستم ایمنی بدن را مجبور به اضافهکاری میکند که میتواند شکلگیری احساس خستگی و ناتوانی را به همراه داشته باشد. همانند بسیاری دیگر از نشانههای ترومبوز سیاهرگی عمقی، خستگی میتواند نشانهای غیراختصاصی محسوب شده و از اینرو، تشخیص ریشه شکلگیری آن دشوار باشد. در نتیجه، اگر بهطور مداوم احساس خستگی وجود دارد، توجه به نشانههای دیگر وجود لخته خون اهمیت پیدا میکند.
تب
یک لخته خون، بهویژه اگر جدا شده و وارد جریان خون شده باشد، ممکن است موجب تب خفیف شود. افزون بر افزایش دمای بدن، نشانههای تب شامل تعریق یا لرز، سردرد مداوم، ضعف بدن، کمآبی بدن و کاهش اشتها میشوند.
حساسیت به لمس
گاهی پوست اطراف لخته خون، حتی اگر در اعماق پا باشد، ممکن است نسبت به لمس حساس شود، بدون اینکه نشانهای از کبودی روی سطح پوست باشد. همچنین، سیاهرگهای زیر سطح پوست در ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته ممکن است قابل مشاهده شوند، اگرچه این شرایط تا زمانی که لخته خون به اندازه نسبتا بزرگی نرسیده باشد، رخ نمیدهد. توجه داشته باشید که حساسیت به لمس ممکن است در هر دو پا شکل بگیرد، حتی اگر یکی از آنها تحت تاثیر لخته خون قرار گرفته باشد. این ممکن است به دلیل استفاده بیشتر از پای قویتر بهطور ناخودآگاه باشد، که بهنوبه خود فشار عضلانی و مفصلی را تحریک میکند که درد و حساسیت به لمس را در پی دارد.
بدون نشانه
تقریبا نیمی از افرادی که یک لخته خون در پا (یا ترومبوز سیاهرگی عمقی) را تجربه میکنند، نشانههای اندک یا هیچ نشانهای ندارند. وجود یک لخته خون بدون نشانه، معمولا حکایت از این دارد که ترومبوز هنوز به مرحلهای جدی نرسیده است، اما همواره نیز اینگونه نیست. حتی لختههای خون بزرگ که نیاز فوری به توجه پزشکی دارند میتوانند گاهی اوقات بدون هیچ نشانهای باشند و در جریان خون حرکت کنند. گاهی اوقات، یک لخته خون سرسخت خود را از طریق تورم در سیاهرگهای سطحی، یا اطراف قسمتی از پا که توسعه مییابد، نشان خواهد داد. اگر پدیدهای مشابه را در دیگر قسمتهای بدن تجربه نمیکنید، باید توجه ویژهای به این نشانه داشته باشید.
در بیشتر موارد، سیاهرگهای متورم عوارض یا مشکلاتی را موجب نخواهند شد. با این وجود، در مواردی که لخته خون فشار قابل توجهی روی رگهای خونی اطراف وارد میکند، امکان پارگی داخلی وجود دارد و قرمزی یا کبودی تشدید شده را موجب میشود.
در صورت مشاهده هر یک از این نشانهها از ماساژ پرهیز کنید که شما مسوولیت سلامت مشتری را دارید. میتوانید این نشانهها را بهعنوان پرسشنامه کتبی به مشتری ارایه دهید تا از خطرناک بودن یا نبودن فعل ماساژ مطمئن شوید.