روغن‌ پایه (Essential Oil) مایعی است که معمولا با تقطیر برگ‌، ساقه، گل، پوست، ریشه یا سایر عناصر گیاهان توسط بخار یا آب به دست می‌آید. روغن‌های پایه برخلاف نامی که برایشان برگزیده شده است حالت روغنی ندارند. بیشتر روغن‌های پایه شفاف هستند اما برخی از آن‌ها مانند روغن نعنای هندی، پرتقال و علف لیمو معمولا زرد رنگ هستند.

روغن پایه حاوی اسانس واقعی گیاهی است که از آن به دست آمده است. این روغن‌ها کاملا غلیظ هستند و مقدار کمی از آن‌ها اثرات طولانی مدتی به همراه دارد.

روغن‌های پایه با روغن‌های عطری تفاوت دارند

روغن‌های پایه گیاهی هستند و از تقطیر گیاهان به دست می‌آیند در حالی که روغن‌های عطری به‌طور مصنوعی ساخته شده و حاوی رایحه‌های مصنوعی هستند. همچنین روغن‌های عطری برخلاف روغن‌های پایه مزایای درمانی ندارند.

ترکیب شیمیایی به کار رفته در روغن‌های پایه و رایحه آن‌ها مزایای درمانی فیزیکی و روانی بسیاری دارد. از طریق متدهای مختلفی مانند استنشاق یا استفاده موضعی از روغن رقیق شده، می‌توان از این مزایا بهره برد. برای استفاده از روغن‌های پایه معمولا آن را با استفاده از روغن‌های حامل (روغن بادام شیرین، روغن هسته زردآلو و هسته انگور) رقیق می‌کنند و سپس ترکیب حاصل شده را روی پوست می‌گذارند تا جذب شود. استنشاق صحیح این روغن‌ها نیز اثرات درمانی مفیدی دارد؛ چرا که مولکول‌های روغن با استنشاق آن داخل ریه‌ها رفته و از این طریق جذب جریان خون می‌شود. روغن‌های پایه معمولا برای مصرف شخصی در بطری‌های بسیار کوچک عرضه می‌شوند.

روغن‌های پایه از لحاظ کیفیت و قیمت بسیار متنوع هستند. کیفیت و قیمت روغن‌های پایه به فاکتورهایی مانند نادر بودن گیاه مورد استفاده، محلی که گیاه در آن رشد می‌کند و شرایط آب‌وهوایی آن، استاندارد کیفیت دستگاه تقطیر و مقدار روغن به دست آمده از گیاه مورد نظر بستگی دارد.

روغن‌های پایه را می‌توان به‌صورت ترکیبی از چند روغن متفاوت نیز تهیه کرد. با خرید ترکیبات خالص روغن‌های پایه دیگر لازم نیست همه انواع روغن‌ها را به صورت جداگانه بخرید و می‌توانید در خرید آن‌ها صرفه‌جویی کنید. البته یکی از مشکلات خرید این ترکیبات این است که نمی‌توان کنترلی روی نحوه مخلوط کردن روغن‌ها داشت و نمی‌دانیم که از هر روغن به چه میزان در آن‌ها استفاده می‌شود.