قهوه در بسیاری از کشورها از محبوبترین نوشیدنیهاست و آغاز روز با رایحهی سرمستکنندهی آن از عادات بسیاری از مردم است. در مورد قهوه اسطورهها و باورهای نادرست متعددی رایج است.
بحث اعتیادآور بودن کافئین
قهوه از مواد اعتیادآور محسوب نمیشود. کسانی که بهطور مرتب قهوه مصرف میکنند، در صورت چشمپوشی از قهوه و مصرف کافئین ممکن است به سردرد دچار شوند، اما این سردرد پس از مدتی کوتاه برطرف میشود. پژوهشهای علمی نشان میدهد که وابستگی به قهوه بهشکلی که بتوان آن را اعتیاد دانست، وجود ندارد.
اسپرسو قویتر از قهوه معمولی است؟
پاسخ این پرسش منفی است. برعکس؛ هر فنجان اسپرسو حاوی ۵۰ میلیگرم کافئین است، در حالیکه میزان کافئین موجود در یک فنجان قهوه معمولی بر ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیگرم بالغ میشود. "قویتر" بودن اسپرسو به خاطر شیوه تهیه آن است که سبب میشود، مواد معطر بیشتری از دانههای قهوه استخراج شوند.
آیا قهوه تشنجآور است؟
این هم از تصورهای نادرست درباره قهوه است. دانشمندان پی بردهاند که مصرف یک تا پنج فنجان قهوه در روز تأثیری مثبت بر کارآیی انسان دارد. مصرف قهوه گردش خون در ناحیه مغز را تقویت میکند و سبب میشود که قابلیت تمرکز، فراگیری و واکنش فرد بیشتر شود.
قوه محرک
به گفتهی کونو گوتلر، داروساز و متخصص سمشناسی از دانشگاه کلن "کافئین موجود در قهوه موجب تحریک سیستم عصبی و فعال کردن قلب میشود. این وضعیت گردش خون در مغز را تقویت میکند و همین امر اکسیژن بیشتری را به بدن میرساند. در این حالت شما احساس بهتری میکنید و میتوانید بهتر هم فکر کنید".
قهوه و مسئله فشار خون
آخرین تحقیقات علمی نشان میدهد که مصرف مرتب قهوه حتی برای کسانی که فشار خونشان بالا است، خطرناک نیست. البته کسانی که هرگز قهوه نمینوشند، فشار خونشان در صورت مصرف قهوه بالا خواهد رفت. افرادی هم که ناراحتیهای قلبی دارند، بهتر است که مصرف قهوه را به یک تا ۲ فنجان در روز محدود کنند. تحقیقات نشان میدهد که قطع ناگهانی و بلافاصله قهوه بیشتر ضرر دارد تا فایده.
نگهداری قهوه
از آنجایی که دانههای قهوه پس از بو دادن تنها مدت کمی رایحه و عطر خود را حفظ میکنند، باید آنها را در پاکتهایی محفوظ بستهبندی کرد. در چنین صورتی عطر قهوه تا ۴ ماه حفظ میشود. باز کردن بستهبندی و نگهداری قهوه در قوطیهای سربسته فلزی چندان مناسب نیست، چرا که این جابجایی سبب میشود که دانههای قهوه سریعتر عطر و بوی خود را از دست بدهند.
نگهداری در یخچال
اگر چه مواد معطر موجود در قهوه در برابر سرما نسبتا مقاوم هستند، اما در یخچال هم این خطر وجود دارد که دانهها عطر خود را از دست بدهند و همچنین کپک بزنند.
قهوهی نمکزده
برخیها بر این باورند که افزودن نمک به قهوه سبب میشود که عطر آن تقویت شود. این باور نیز درست نیست، بلکه برعکس نمک به قهوه طعمی شور میبخشد و تأثیری منفی بر عطر و بوی قهوه دارد.
قهوه و ناراحتیهای معده
این مسئله که قهوه فینفسه به معده ضرر میرساند، نکتهای است که مورد اثبات قرار نگرفته است. مشکل نه خود قهوه بلکه شیوه بو دادن آن است. در صورتی که قهوه در زمانی طولانی و آرام بو داده شود، مواد اسیدی و تحریککننده آن که میتوانند سبب ترش کردن معده شوند، از بین میروند. نوشیدن قهوه معمولی با شیر نیز سبب میشود که جدارههای معده در صورت مصرف قهوه کمتر تحریک شوند.
مطالعات گسترده
به ندرت نوشیدنی دیگری مانند قهوه و تأثیرات آن تا به این اندازه مورد پژوهش قرار گرفته است. شماری از تحقیقات انجام شده بر تأثیرات مثبت آن از جمله کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، پیشگیری از ابتلا به بیماری پارکینسون و نیز آلزایمر حکایت دارند. البته این تأثیرات مثبت نه تنها به خاطر کافئین بلکه به واسطه آنتیآکسیدانهایی است که در قهوه نقش مهمی بازی میکنند.
سرطان روده
نتایج یک تحقیق جدید نیز نشان میدهد که کسانی که قهوه مینوشند، به ندرت به سرطان روده مبتلا میشوند. با این حال دانشمندان نتوانستهاند به طور قاطع این نتیجه را تأیید کنند. به گفته آنان در این زمینه به پژوهشهای بیشتری نیاز است.
تأثیر قهوه بر فعالیتهای جنسی
پژوهشهای متعددی نشان میدهد، کسانی که قهوه مصرف میکنند فعالیتهای جنسی بیشتری نیز دارند. زنان باردار نباید از قهوه چشمپوشی کنند، اما بهتر است که در روز بیش از ۲ فنجان قهوه ننوشند.