بدن ما دستگاه شگفتانگیز و کارآمدی دارد به نام سیستم ایمنی که با قوت، ما را از شر ارگانیسمهای بیماریزا حفظ میکند. به این دستگاه بسیار موثر باید اعتماد کرد اما رعایت برخی نکات ساده، هم کار این دستگاه محترم را کم میکند هم خطر اینکه ناگهان زیر فشار کار از پا در بیاید، کمتر میشود. آنچه در زیر میآید نباید باعث نگرانی شود، فقط باید شما را هوشیارتر کند. تقریبا در تمام این موارد به زحمت و هزینه بیشتری احتیاج نیست، فقط به آگاهی نیاز است. اگر به پول دست زدهاید بلافاصله با همان دست غذا نخورید. اگر از آسانسور استفاده کردهاید بلافاصله چشمتان را نمالید و یک توصیه بسیار ساده، دستتان را زیاد بشویید بخصوص در اماکن عمومی. دیگر اینکه همراه داشتن ژلهای ضدعفونی دست (البته نوع استاندارد) در بسیاری موارد مفید است.
و نکته اصلی اینکه توالت آلودهترین جا یا چیز در خانه نیست:
ما خیلی عادت نداریم موبایل یا تبلت را تمیز کنیم، بعضیها اصلا این کار را نمیکنند. اما تحقیقات نشان میدهند میزان باکتری (بخصوص استافیلوکوک) روی موبایل ده برابر و روی تبلت ۳۰ برابر نشیمنگاه توالت است. البته خیلی از ما وقتی دستشویی میرویم تلفن هوشمند یا تبلت را هم با خود میبریم. در بریتانیا که ۷۵ درصد مردم این کار را میکنند.
کیبرد (صفحه کلید) کامپیوتر را افراد مختلفی در ساعتهای طولانی استفاده میکنند بخصوص در محل کار. شکافهای بین کلیدها هم محل مناسبی برای خردههای مواد غذایی است بخصوص آنکه بسیاری جلوی کامپیوتر غذا میخورند. تحقیقی که در یکی از دفاتر کار در لندن انجام شده نشان میدهد کیبردها حداقل پنج بار آلودهتر از نشیمنگاه توالت هستند. تحقیق دیگری که در سال ۲۰۰۸ در آمریکا انجام شد این میزان را ۴۰۰ برابر نشان داد. قبل از شروع به کار با کامپیوتر بخصوص در اداره، کیبرد و موس را تمیز کنید. کیبرد یکی از مهمترین راههای انتقال بیماری در محل کار است.
خیلیها فکر میکنند همین که لباس را در ماشین لباسشویی ریختند و آن را روشن کردند کار تمام است و همه چیز تمیز خواهد شد. اما ماشین لباسشویی محیطی مناسب برای باکتریها است بخصوص آنکه آب در پایین ماشین لباسشویی جمع میشود. تحقیقات نشان میدهد وقتی لباسهای زیر خود را در ماشین لباسشویی میریزید تا صد میلیون باکتری ایکلای(E.Coli) را هم در آن میریزید. باکتریهایی که در ماشین لباسشویی میمانند، میتوانند به لباسهایی که بعدا در آن میریزید منتقل شوند. اما برای بهداشت بهتر، از ماشین لباسشویی بعنوان محل انباشت لباسهای کثیف استفاده نکنید. لباسهای زیر را جدا بشویید و مثلا آنها را همراه با حوله خشک کردن دست نشویید.
گاهی لازم است این لباسها را ابتدا بشویید یا آنها را در محلول ضدعفونی قرار دهید و بعد در ماشین بریزید. برای شستن لباسهای زیر یا لباسهای کثیف از درجه آب داغ ماشین لباسشویی (بالای ۶۰ درجه) استفاده کنید. وقتی ماشین لباسشویی را استفاده نمیکنید در آن را نبندید تا هوا در آن جریان داشته باشد. محیط گرم و مرطوب و تاریک داخل آن محیط ایدهآل برای رشد باکتری و قارچ است.
حولهها محل خوبی برای باکتریها هستند، گرم و مرطوب و معولا کمنور. سعی کنید آنها را آویزان کنید یا طوری قرار دهید که به آنها هوا بخورد و خشک شود. حولههای تمیز را در حمام یا دستشویی انبار نکنید، چون مرطوب میشوند و زمینه رشد باکتری فراهم میشود. حولهها را زود زود عوض کنید و بشویید. تحقیقات نشان میدهند حوله یکی از آلودهترین اشیاء خانه است، بخصوص حولههای آشپزخانه که در معرض مواد غذایی مختلف نیز قرار میگیرند. نزدیک به نود درصد پارچهها و حولههایی که در آشپزخانه استفاده میشوند آلودگی میکروبی دارند. وقتی دستهایتان را خوب شستهاید یک حوله کثیف میتواند شستن را کاملا بیفایده کند. بهتر از در آشپزخانه تا حد ممکن از حولههای یکبار مصرف یا دستمال کاغذی استفاده کنید بخصوص برای پاک کردن سطوح مختلف.
معمولا مسواک جایش در دستشویی است، اما تحقیقات نشان میدهند که فلاش توالت، قطرات ریز آب را تا شش متر دورتر پرتاب میکند بنابراین بد نیست تا حد امکان مسواک را دور از ترشحات آلوده نگهداری کنید. اما مسواک را در جای بسته یا داخل پوشش قرار ندهید، بهتر است مسواک هوا بخورد و خشک شود. مسواک را قبل و پس از استفاده بخوبی زیر آب بشویید و خوب تکان دهید تا آبش گرفته شود. مسواک را هر چند وقت یکبار عوض کنید.
برای شستشو همه به سراغ دستشویی میرویم اما معمولا به اینکه شیر دستشویی خود محل تجمع باکتری است توجه نمیکنیم. تحقیقات نشان میدهند شیر دستشویی تا ۲۱ برابر نشیمنگاه توالت، آلوده به باکتری است. وضعیت شیر آشپزخانه بدتر است چون به مواد غذایی هم آلوده میشود و تا ۴۴ برابر نشیمنگاه توالت باکتری دارد. دست کثیف همه آدمهایی که از دستشویی استفاده میکنند این شیر را لمس میکند. شستن شیر دستشویی را فراموش نکنید.شیرهایی که بصورت اهرم باز بسته میشوند بهتر از شیرهایی هستند که پیچی هستند، چون با تماس کمتری بسته میشوند. دست خیس پس از شستن براحتی دوباره باکتری جذب میکند.
معمولا در کیف دستی خانمها همه چیز پیدا میشود، از شیر مرغ تا جان آدمیزاد، موبایل، لوازم آرایش، پول. این کیفها همه جا برده میشوند، در جاهای مختلفی گذاشته میشوند و بنابراین مرکز تجمع باکتری میشوند. به گفته محققان این کیفها تا ده برابر نشیمنگاه توالت میتوانند حاوی باکتری باشند، دسته کیفها از همه جا آلودهتر است و روژ لب در رده بعدی قرار دارد. یکی از دلایل این است که تحقیقات نشان میدهند معمولا رژ لب بیشتر از اقلام دیگر لوازم آرایش عمر میکند (یک تا دو سال). تحقیقات نشان میدهند بهتر است برای لوازم آرایش هم عمر مفید در نظر گرفت، بعنوان توصیه میتوانید از این فرمول استفاده کنید: ریمل سه تا شش ماه، لوازم آرایش مایع شش تا هشت ماه، پودرها، برق لب، سایه چشم، روژ گونه و روژ لب یک سال، مداد ابرو و چشم یک سال و نیم.
این یکی خیلی عجیب نیست، صدها نفر در روز از آسانسورها استفاده میکنند و معمولا هم کسی آنها را تمیز نمیکند. شاید بد نباشد در صورت امکان از پله استفاده کنید، هم تمیزتر است هم سالمتر. اینجا یکی از پناهگاههای خوب برای باکتریهاست و تا دویست برابر نشیمنگاه توالت ممکن است در آن باکتری پیدا شود، شیارهایی که چاقو روی آن ایجاد میکنند هم کار باکتریها راحتتر میکند. تختههایی که برای گوشت و مرغ اسفاده میشوند بیشترین آلودگی دارند. یک توصیه ساده این است که دو تخته به رنگهای مختلف داشته باشید، یکی برای گوشت و مرغ و دیگری برای سبزیجات و چیزهای دیگر. تختههایی را که برای گوشت و مرغ استفاده میکنید بلافاصله پس از استفاده بشویید. ضدعفونی کردن این این تختهها هر چند وقت یکبار هم کار مفیدی است.
یکی از آلودهترین جاهای خانه، تا چهارصد برابر نشیمنگاه توالت میتواند باکتری داشته باشد. نکتهای که شاید باور نکنید این است که ظرفشویی (سینک) آشپزخانه در واقع آلودهترین جای خانه است، صدهزار بار آلودهتر از دستشویی و توالت. اسفنجها هم تمام شرایط باکتریپروری را دارند، مهمترین دلیل آلودگی: دیر به دیر عوض میشوند. راه حل: آنها را زود زود عوض کنید.
شاید دیگر کمتر کسی معتقد باشد پول "چرک کف دست" است اما پول حتما از چرک کف دست چرکتر است. تعجبی ندارد، هزاران نفر در هر حالت و شرایطی پول را لمس میکنند و البه پول شسته هم نمیشود. هر اسکناس حامل تا ۲۰۰ هزار باکتری است. عابر بانک هم همینطور است، هزاران نفر از آن استفاده میکنند و شسته نمیشود و علاوه بر این با پول هم در تماس است. محققان میگویند بعد از استفاده از عابر بانک هم جیبتان غنیتر میشود هم دستتان، با پنج هزار باکتری بیشتر.
به این یکی هم شاید زیاد حواستان نبوده، بعضی از ما در ماشین زندگی میکنیم، سرفه و عطسه میکنیم، غذا میخوریم، با همه چیز در دنیای بیرون تماس پیدا میکنیم و حتی خیلی کارهای دیگر میکنیم و بعد دست به فرمان میشویم. فرمان پنج برابر نشیمنگاه توالت آلودگی دارد، بنابراین گهگاه آن را تمیز کنید.
این مورد هم شاید شما را متعجب کند، قاعده باز همان است، همه به آن دست میزنند و کمتر پیش میآید که آن را تمیز کنیم. طبق تحقیقات در شش و نیم سانتیمتر مربع کلید برق دویست باکتری وجود دارد. کلیدهایی که در اماکن عمومی هستند وضعیتی به مراتب بدتر دارند.
بنابراین به چیزهایی که به دفعات و توسط افراد مختلف لمس میشوند و کمتر تمیز میشوند دقت داشته باشید، آلودگی میکروبی در آنها زیاد است، بنابراین به همین سیاق میتوانید حدس بزنید که چرخ خرید (۵ برابر)، منوی رستوران (۱۰۰ برابر)، میله اتوبوس و امثال آن آلودگی زیاد دارند.