تفاوت جنسیتی در پاسخ قلب به ورزش

مطابق توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، بزرگسالان باید در هفته دست‌کم ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی متوسط و دو جلسه تمرین قدرتی انجام دهند.
اما پژوهش جدیدی از گروهی از دانشمندان چینی نشان می‌دهد این نسخه‌ی استاندارد برای زنان و مردان به یک اندازه مؤثر نیست.

طبق نتایج این تحقیق، زنان با همین میزان فعالیت، خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را تا ۲۲٪ کاهش می‌دهند، در حالی‌که این عدد برای مردان تنها ۱۷٪ است.
وقتی مدت تمرین بیشتر شد، تفاوت چشمگیرتر شد:
زنان با ۲۵۰ دقیقه ورزش در هفته تا ۳۰٪ کاهش خطر قلبی داشتند، اما مردان برای رسیدن به همین نتیجه باید ۵۳۰ دقیقه در هفته ورزش می‌کردند — یعنی بیش از دو برابر.

هورمون‌ها و فیزیولوژی بدن زنان؛ راز مقاومت قلبی

پژوهشگران برای توضیح این اختلاف به تفاوت‌های فیزیولوژیکی میان دو جنس اشاره کرده‌اند.
به گفته‌ی دکتر جیاجین چن، پژوهشگر موسسه بیماری‌های قلبی‌عروقی چین،
سطح بالاتر هورمون استروژن در بدن زنان می‌تواند به کاهش چربی، گشاد شدن عروق و تعادل سطح کلسترول کمک کند — عواملی که مستقیماً در سلامت قلب نقش دارند.

استروژن همچنین در کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو مؤثر است؛
به همین دلیل، زنان معمولاً دیرتر از مردان دچار بیماری‌های قلبی می‌شوند، اما با ورود به دوران یائسگی و کاهش سطح استروژن، این مزیت طبیعی از بین می‌رود.

ساختار عضلانی متفاوت، عملکرد متفاوت

عامل دیگر به نوع فیبرهای عضلانی برمی‌گردد.
مردان معمولاً دارای فیبرهای تندانقباض (Fast-Twitch) بیشتری هستند که برای حرکات سریع و شدید طراحی شده‌اند، در حالی‌که زنان فیبرهای کند‌انقباض (Slow-Twitch) بیشتری دارند — نوعی که در فعالیت‌های طولانی‌مدت، بازدهی بالاتری دارد.
به همین دلیل، زنان در ورزش‌های استقامتی معمولاً توانایی حفظ ضربان قلب و فشار پایین‌تر را دارند، که به بهبود عملکرد قلبی کمک می‌کند.

زنان کمتر ورزش می‌کنند، اما سود بیشتری می‌برند

دکتر امیلی لاو، متخصص قلب و نویسنده یادداشت همراه این پژوهش، می‌گوید:

«نمی‌توان برای هر دو جنس نسخه‌ی واحدی از فعالیت بدنی تجویز کرد. بدن زنان و مردان واکنش‌های متفاوتی به ورزش نشان می‌دهد.»

او در عین حال یادآوری می‌کند که آمارها نشان می‌دهد زنان به‌طور میانگین کمتر از مردان ورزش می‌کنند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد فقط ۲۰.۴٪ از زنان میزان استاندارد فعالیت هوازی و قدرتی را رعایت می‌کنند، در حالی‌که این رقم در مردان ۲۸.۳٪ است.

جمع‌بندی زیبازی

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که «ورزش برابر» الزاماً به معنای «نتیجه برابر» نیست.
بدن زنان از مزیت‌های طبیعی هورمونی و فیزیولوژیکی برخوردار است که به آن‌ها کمک می‌کند با حجم کمتری از ورزش، به بهبود سلامت قلبی برسند.
در مقابل، مردان برای دستیابی به همان سطح از اثرگذاری باید دو برابر زمان بیشتری صرف کنند.
به باور کارشناسان، این یافته می‌تواند سرآغازی برای بازنگری در راهنماهای جهانی فعالیت بدنی بر پایه جنسیت باشد.