مفهوم خودمراقبتی شاید بدیهی به نظر برسد؛ مراقبت از خود برای بقا ضروری است. اما این مفهوم برای هر فرد، معنایی متفاوت دارد و آنچه باید برای خود انجام دهیم، در طول زمان و حتی هر روز یا هر لحظه تغییر می‌کند. خودمراقبتی با دو سؤال ساده شروع می‌شود: «الان چه احساسی دارم؟» و «به چه چیزی نیاز دارم؟»

زیبازی به‌عنوان اولین نشریه ویژه اسپا و حال خوش زندگی در ایران، فرصت امتحان کردن چیزهای متفاوت برای مراقبت از خود را معرفی می‌کند؛ تجربه‌هایی که مزایایی برای بدن، ذهن، روح و عاطفه به همراه دارند. درک پویا بودن خودمراقبتی به ما کمک می‌کند اجرای این تمرین را در زندگی خود ماهرانه‌تر انجام دهیم.

ذهن‌آگاهی؛ پشتیبان خودمراقبتی

ذهن‌آگاهی یعنی آگاهی لحظه‌به‌لحظه از آنچه هست، به روشی ملایم و بدون قضاوت. یادگیری اینکه خودمان را با کنجکاوی و شفقت مشاهده کنیم، فرصت امتحان چیزهای جدید را به ما می‌دهد. این کار می‌تواند تفاوت چشمگیری در رفاه ایجاد کند.

گاهی می‌دانیم چه احساسی داریم و چه چیزی نیاز داریم؛ اما گاهی در هاله‌ای از مشغله‌ها گم می‌شویم. در چنین مواقعی مکث کردن و بررسی خود، رویکردی ماهرانه‌تر از ادامه دادن است. ذهن‌آگاهی تنها یک نفس با شما فاصله دارد.

تمرین دو سؤال ساده

چشمان خود را ببندید، سه نفس کامل و ملایم بکشید و بی‌صدا روی دم «درون» و بازدم «بیرون» بزنید. سپس از خود بپرسید:

  • «الان چه احساسی دارم؟» به هر آنچه پیش می‌آید توجه کنید، بدون قضاوت.
  • «به چه چیزی نیاز دارم؟» این پرسش فرصتی برای بینش و آگاهی نسبت به احتمالات جدید خودمراقبتی است.

این تمرین ساده می‌تواند نیازهای فوری مانند «من تشنه هستم» یا نیازهای عمیق‌تر مثل «من می‌خواهم دوستان جدیدی پیدا کنم» را آشکار کند.

خویشتن‌نوازی نه خودخواهی

خودمراقبتی یعنی اختصاص زمان برای کارهایی که به ما کمک می‌کنند زندگی بهتری داشته باشیم و سلامت جسمی و روانی خود را بهبود دهیم. این مفهوم شامل طیف وسیعی از فرصت‌هاست: جسمی، ذهنی، عاطفی، معنوی، تفریحی، اجتماعی و محیطی.

درک این موضوع که نیازی نیست خودمراقبتی در «بخش‌های بزرگ» رخ دهد، به ما انعطاف‌پذیری می‌دهد تا لحظات کوچک سلامتی را وارد زندگی روزمره کنیم.

نمونه‌هایی از خودمراقبتی در ابعاد مختلف:

  • فیزیکی: هیدراته بودن، خواب کافی، مرطوب کردن پوست، پیاده‌روی، حمام، ماساژ، امتحان روش‌های جدید ورزشی.
  • ذهنی: مدیتیشن، استراحت کوتاه، یادگیری مهارت یا زبان جدید، شنیدن موسیقی آرامش‌بخش، مطالعه، سم‌زدایی از شبکه‌های اجتماعی.
  • احساسی: ارتباط با عزیزان، درخواست کمک، خریدن گل برای خود، خندیدن، یادداشت احساسات.
  • معنوی: نوشتن لیست سپاسگزاری، تماشای طلوع یا غروب خورشید، بیرون رفتن در طبیعت.
  • تفریحی: یادگیری ورزش یا مهارت جدید، سفر، کلاس آشپزی، پازل، کشف محله‌های جدید.
  • اجتماعی: پیوستن به گروه پیاده‌روی، دیدار با دوستان، شرکت در رویدادهای محلی.
  • محیطی: آوردن گیاه به خانه، مرتب کردن فضاهای استرس‌زا، نزدیک کردن میز کار به نور طبیعی، استفاده مجدد از وسایل.

زیبازی به شما پیشنهاد می‌کند با خلاقیت این ابعاد را ترکیب کنید تا خودمراقبتی به یک ماجراجویی روزانه تبدیل شود.