شاید زمان آن فرارسیده که با سلولیت مواجه شوید؛ موج‌های ریزی که روی سطح پوست کاملا قابل مشاهده هستند و برای تقریبا هر ۹ زن از ۱۰ زن رخ می‌دهد. با این‌که تحقیقات مربوط به درمان سلولیت در حال انجام است، هنوز راه‌حلی جادویی برای از بین بردن این مشکل پیچیده به‌طور کامل یافت نشده است. با این حال برای متخصصان و مراجعان بسیار مهم است که بدانند سلولیت دقیقا چگونه و به چه علت اتفاق می‌افتد و هنگام مواجهه با آن‌ چه می‌توان کرد. ما برای جمع‌آوری جدیدترین اطلاعات مربوط به علت رخ دادن این مشکل و بهترین عنوان برای اشاره به «سندرم پوست پرتقال» از پزشکان، پرستاران و متخصصان صنعت بهداشت و درمان کمک خواستیم.

چرا این مشکل بیشتر برای زنان وجود دارد؟

سلولیت زمانی شکل می‌گیرد که چربی موجود در بافت ما از طریق لایه‌های درونی پوست فشرده شده و بیرون می‌زند. جابه‌جایی این چربی باعث به وجود آمدن تعداد زیادی «توده» می‌شود که توسط باندهای ضخیم فیبری در جای خود نگه داشته و باعث ایجاد برآمدگی‌هایی می‌شوند که روی سطح پوست قابل مشاهده است. طبیعت به سه دلیل اصلی زنان را به سمت سلولیت سوق می‌دهد.

دلیل اول ساختار بافت بدن زنان است. با این‌که سلولیت به وزن کلی بدن ارتباطی ندارد اما امکان پدید آمدن آن در نواحی گوشتی بدن مانند ران پا، باسن، شکم و بالای بازوها بیشتر است.  Flora Vergnolle بنیان‌گذار مرکز بهداشتی و لاغری پرونس می‌گوید: «در این قسمت‌های بدن در زنان سه لایه چربی وجود دارد. به همین دلیل آن‌ها بیشتر مستعد تشکیل سلولیت هستند.» بافت‌های زیرپوستی در مردان ساختار متفاوتی دارد، به همین دلیل ابتلا به سلولیت در مردان احتمال کمتری دارد.

دلیل دوم توانایی هورمون‌ها در تاثیرگذاری بر مقدار و کیفیت تشکیل چربی در بدن زنان است. این‌که زنان اولین بار پس از بلوغ با سلولیت مواجه می‌شوند اتفاقی نیست. Jessie Cheung متخصص پوست می‌گوید: «دانشمندان معتقدند که رسوب سریع چربی در دوران بلوغ منجر به جمع شدن و برآمدگی چربی روی پوست می‌شود.» علاوه بر این شکل‌گیری سلولیت در یکی دیگر از فازهای مهم هورمونی زنان نیز به اوج خود می‌رسد: یائسگی.

و درنهایت ژنتیک نیز می‌توانند تعیین کند که آیا فردی استعداد شکل‌گیری سلولیت را دارد یا خیر. پس از همه این توضیحات ممکن است مراجعین از شما بپرسند: «آیا این بدین معناست که جنگیدن با سلولیت کاری بی‌فایده است؟» خوشبختانه پاسخ این سوال خیر است. با این‌که نمی‌توانیم فیزیولوژی طبیعی بدن خود را تغییر دهیم، عوامل بسیاری وجود دارند که در پدید آمدن و اثرات سلولیت موثر هستند. با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی در کنار روش‌های درمانی می‌توانیم این فاکتورها را کمرنگ کنیم.

عوامل موثر

متخصصان سلامتی عوامل بسیاری را برای توضیح تفاوت‌های موجود برای مشاهده و شدت سلولیت بیان می‌کنند. برخی از آن‌ها اصلا عجیب نیست: افزایش سایز و مقدار سلول‌های چربی. به‌طور مثال Kaetherine Tomasso مدیر بخش آموزش Yon-Ka در پاریس، سلولیت را «اختلال بافت‌های پیوندی که به علت وجود چربی بیش از حد در لایه هیپودرم به علاوه التهاب تشدید می‌شود» می‌نامد.

به گفته Vergnolle تحقیقات به تازگی نشان داده‌اند که التهاب در شکل‌گیری سلولیت نقش دارد. چرا که التهاب موجود در بدن در گذر زمان موجب تجزیه کلاژن می‌شود.

یکی دیگر از عوامل به‌وجود آورنده سلولیت کمبود ورزش و فعالیت است. Fayne Frey متخصص پوست ساکن نیویورک می‌گوید: «نافعالی و افزایش وزن معمولا سلولیت را بیش از پیش قابل مشاهده خواهد کرد. نداشتن فعالیت ورزشی به اندازه کافی به دو دلیل مشکل‌ساز است: اول آن‌که موجب از بین رفتن انقباض ماهیچه‌ای شده و درنتیجه پوست شل می‌شود و این نشان‌دهنده سلولیت است. و علت دوم به گفته Rhonda Nesbitt متخصص زیبایی‌شناسی در Skin Boutique بیرمنگام  این است که بودن در حالت نشسته برای مدت زمان طولانی جریان خون را کاهش داده و موجب تضعیف تخلیه لنفاوی می‌شود.

Melissa Morris مربی سازمانی  Pevonia از سلولیت با عنوان وضعیتی «سمی» برای بدن یاد می‌کند. او می‌گوید: «باید از ابتدا شروع کنید. اگر بدن شما مواد ضایع را آن‌طور که باید از بین نبرد، این مواد در روده بزرگ گیر می‌کنند و به بافت‌های پیوندی منتقل می‌شوند.» سیستم لنفاوی نقش بسیار مهمی در از بین بردن ضایعات سلولی دارد. رگ‌های لنفاوی برای بدن مانند جاروبرقی عمل می‌کنند بنابراین ماساژ لنفاوی و نوازش و ماساژ بدن به‌طور منظم می‌تواند این رگ‌ها را تحریک کند.

بسیاری از متخصصان سلامتی به کافی نبودن گردش خون به‌عنوان یکی از عوامل سلولیت اشاره می‌کنند چراکه گردش خون ناکافی دقیقا زیر پوست اتفاق می‌افتد؛ جایی که در حالت عادی گردش زیادی دریافت نمی‌کند. به گفته Vergnolle این مساله باعث ایجاد واکنشی چرخه‌ای می‌شود. اکسیژن و تغذیه کمتری به مناطق زیر پوست می‌رسد و تولید کلاژن به همین دلیل کاهش می‌یابد. در این مرحله حجم سلول‌های چربی افزایش می‌یابند و از کلاژن بیرون می‌زنند و تبدیل به برآمدگی‌های ناهموار یعنی سلولیت روی پوست می‌شوند. به گفته Elaine Kroytor متخصص جوان‌سازی در the âme Spa & Wellness Collective میامی، بدون وجود فیبرهای کلاژنی که به حفظ ساختار بافت بدن کمک می‌کنند، سلول‌های چربی از بسته‌های محکم خود فرار کرده و به سمت سطح پوست حرکت می‌کنند و به بزرگترین اندازه خود می‌رسند.

بالاخره نوبت به پرسش درمورد رژیم غذایی می‌رسد. Tomas So به مراجعین خود پیشنهاد می‌کند که در رژیم غذایی خود لبنیات، محصولات پرچرب، غذاهای فرآوری شده و همچنین محصولاتی که در آن‌ها از شکر افزودنی و مواد خوراکی شیمیایی غیرضروری استفاده شده است را کاهش دهند. Susan Ciminelli متخصص تغذیه و مراقبت از پوست ساکن لس‌آنجلس پیشنهاد می‌کند که از پتاسیم در رژیم غذایی استفاده کنید. پتاسیم در غذاهایی مثل سبزیجات برگی، لوبیای سفید، ماست، موز و آووکادو یافت می‌شود. علاوه بر این استفاده از خار مریم یا ماری تیغال که پاک‌کننده کبد است نیز بسیار مفید خواهد بود. او می‌گوید که کبد ناسالم منجر به پدیدار شدن سلولیت می‌شود. مراجعان باید مصرف الکل را به حداقل رسانده و اضطراب خود را مدیریت کنند تا کبد آن‌ها عملکرد بهینه داشته باشد.

هموارسازی پوست

با وجود یافتن عوامل بسیاری که ممکن است موجب به وجود آمدن سلولیت شود، متخصص اسپا چگونه باید با مراجعانی که قصد برطرف کردن این مشکل را دارند کار کند؟ می‌توان با آموزش آغاز کرد. Vergnolle معتقد است که مکالمه باید دقیقا زمانی آغاز شود که مراجعه کننده نگرانی خود را بیان می‌کند؛ که ممکن است بسیار سریع این کار را انجام دهد. او می‌گوید: «ما دختران نوجوان را نیز معاینه می‌کنیم.» با این حال گاهی مکالمه مربوط به نگرانی‌های مراجعان دیرتر از حالت عادی آغاز می‌شود. Jennifer Masson متخصص تغذیه و زیبایی‌شناسی ساکن تامپای فلوریدا متذکر می‌شود: «کاهش استروژن ناشی از یائسگی در خانم‌های مسن در گردش خون و کاهش رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به خون تاثیرگذار است و این به معنای تولید کلاژن کمتر است. بنابراین سلول‌های چربی بزرگتر می‌شوند و به شکل توده و خط‌هایی روی پوست ظاهر می‌گردند.» حقیقت این است که سلولیت می‌تواند در هر سن و سالی ظاهر شود. Kroytor می‌گوید: «تغییرات مداوم در عادات غذایی و چرخه تغییر وزن، تغییر در متابولیسم و همچنین لیپوساکشن می‌توانند جرقه‌ای برای تشکیل سلولیت باشد.»

به توافق متخصصان، تنها به‌کارگیری روش‌های چند لایه و مکمل است که می‌تواند به از بین بردن سلولیت کمک کند. به گفته Morris: «در یک برنامه تاثیرگذار برای درمان سلولیت ابتدا دلایل و عوامل دخیل در پدید آمدن سلولیت کاملا به مراجعه کننده آموزش داده می‌شود که شامل غذای چرب، شکر بیش از اندازه، الکل، ننوشیدن آب کافی، پوشاک محدودکننده گردش خون و استرس است. در کنار این آموزش رژیم سم‌زدایی داخلی نیز می‌تواند موثر باشد.» Morris  تاکید می‌کند که هدف اولیه در درمان سلولیت تشویق برای حذف مواد ضایعی است که در بدن گیر افتاده‌اند، نه کاهش وزن. او می‌گوید: «یک برنامه جامع آنتی‌سلولیت ممکن است نیاز به مشارکت با متخصصان تغذیه، مربیان شخصی، درمانگر کایروپراکتیک یا پزشک داشته باشد و این خود مستلزم متعهد بودن مراجعان برای ایجاد تغییر در سبک زندگی‌شان است.»

مراجعه کننده‌ای که برای درمان سلولیت برنامه کاملی را دنبال می‌کند می‌تواند از تمام روش‌های درمانی که در اسپا به او پیشنهاد می‌شود نهایت استفاده را ببرد. این شیوه‌های درمانی از شیوه‌های سنتی تا کاملا فنی متفاوت هستند. اما هدف در تمام آن‌ها تخلیه لنفاوی، از بین بردن مایعات و ناخاصی‌های اضافی، افزایش متابولیسم، بهبود گردش خون یا ترکیبی از هر کدام از این موارد است. Elizabeth Murchison مدیر آموزش در  Guinot می‌گوید: «ماساژهای دستی که در آن از حرکات سریع و پرقدرت استفاده می‌شود در خشک کردن مایعات اضافی بدن تاثیرگذار است.» استفاده از یک اتاق بخار یا سونا به دفع مایعات و ناخالصی‌ها از طریق منافذ پوست کمک می‌کند. استفاده از شیوه درمانی body wrap برای سم‌زدایی نیز مانند درمان‌های آبی می‌تواند اثرات قابل مشاهده‌ای را به سرعت اما به‌طور موقت پدید آورد. Ciminelli برس کشیدن بدن مراجعان به صورت خشک را پیشنهاد می‌کنند که پس از آن بدن با پوست جلبک کاملا پوشانده می‌شود. او می‌گوید: «حمام جلبک احتباس آب در بدن را کاهش داده، سموم را از بین برده و باعث تحریک گردش خون می‌شود.»

روش‌های مکانیکی مانند اندرمولوژی و الکتروتراپی با استفاده از بافت‌های بدن را دستکاری می‌کنند. گاهی ماساژ با دستگاه‌های دارای تکنولوژی بالا که با استفاده از افزایش دما، نور یا امواج انرژی به بافت بدن نفوذ می‌کنند ترکیب می‌شود. مادون قرمز، سرمادرمانی، لیپولیزر و فرکانس‌های رادیویی مثال‌هایی از این دست هستند. دکتر Frey می‌گوید: «ماساژ بافت‌ها هنگامی که با دیود لیزر درمانی، نور مادون‌قرمز و فرکانس‌های رادیویی ترکیب می‌شود طی یک سری درمان ماهانه نتایجی به وجود می‌آورد که بین شش ماه تا یک سال باقی می‌مانند.» باید به این نکته توجه کرد که شیوه‌های درمانی که باعث تورم پوست می‌شوند اثرات سلولیت را به‌طور موقت کاهش می‌دهند.

گام بعدی برای مداخله در سلولیت استفاده از شیوه‌های پزشکی اسپا مانند تزریق مزوتراپی طراحی شده برای ذوب کردن چربی در نقاط خاص دارای مشکل است. Nesbitt گزارش می‌دهد که Skin Boutique یک شیوه حرارتی برای کشیدن باسن ارایه کرده که در آن از شیوه‌های تونینگ در کنار میکرونیدلینگ با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) خود مراجعان برای تحریک تولید کلاژن استفاده می‌شود. در درمان جدیدی برای ران و باسن به نام Cellfina که توسط FDA تایید شده است، از یک «ترکه بی‌حس‌کننده» برای از بین بردن درد و وسیله‌ای به اندازه یک سوزن استفاده می‌شود تا به‌طور مستقیم باندهای فیبری احاطه‌کننده پوست را درمان کند. وسایل استفاده شده در این روند درمانی جدید هستند اما خود شیوه درمانی جدید نیست. به گفته دکتر Cheung این تکنیک Subcision نام دارد و می‌تواند توسط عمل جراحی یا لیزر انجام شود. او اضافه می‌کند که تکنیک Subcision در یک دوره انجام شده و نتایج آن تا سه سال باقی خواهد ماند.

به افرادی که برای درمان سلولیت مراجعه می‌کنند علاوه بر ارایه برنامه جدیدی برای تغییر سبک زندگی و شیوه‌های درمانی داخل اسپا، محصولات موضعی با فرمولاسیونی که گردش خون را افزایش داده نیز داده می‌شود که بهترین زمان برای مصرف آن‌ها پس از انجام حرکات ورزشی و هنگامی که متابولیسم بدن افزایش می‌یابد است. Tomasso می‌گوید: «بهترین محصولات می‌توانند چندین کار را به‌طور همزمان انجام دهند؛ متابولیسم پوست را بالا برده و مزایای ضددرد حرارتی نیز ارایه کنند. همه این مزایا به لیپولیز و نگه داشتن خاصیت کششی بافت‌ها و عروق کمک می‌کند.

یک کمپین موفق درمان سلولیت نیاز به زمان، صبوری و استمرار از سوی مراجعه کننده و درمانگر دارد. حتی با این شرایط نیز بهترین نتیجه، کاهش اثرات ظاهری سلولیت یا پوست پرتقال روی پوست است چراکه محققان هنوز موفق به یافتن درمان مشخصی که اثرات سلولیت را به‌طور کامل از بین برد، نشده‌اند. با این حال این امکان وجود دارد که شرایط پوست را به اندازه کافی بهبود بخشید تا مراجعان بتوانند در فصول گرم لباس شنا بپوشند و از بدن و پوست احساس شرم نکنند.